تصویر ۵

شب هفتم و هشتم ذی‌حجه، هر که بنای حج دارد محرم می‌شود که از شب نهم راهی عرفات شود. آن شب‌ها اطراف خانه‌ی خدا دیدنی‌ست؛ خیل عظیم زائرانی که محل اسکانی جز حرم ندارند. می‌آیند در آن چند روز اعمال انجام می‌دهند و می‌روند. بی زاد و توشه. بی سرپناه. این تصویر البته سر سوزنی از آن جمعیت را هم نشان نمی‌دهد.

از مستحباتِ سفارش شده است که برای اعمال حج، از خانه‌ی خدا محرم شوید. ولی کاروان‌ها به علت شلوغی حرم و محدودیت وسایل نقلیه، معمولا پیش از حرکت به سمت عرفات، از همان محل اسکانشان محرم می‌شوند. زائران را هم بیم می‌دهند که در این دو شب اگر به حرم رفتند و راه برگشت پیدا نکردند، اتفاقات احتمالی بعدی پای خودشان است. آن شب بهتان گوش‌زد می‌کنند که تاکسی گیرتان نمی‌آید چون از دو روز پیش از شروع اعمال، خط ویژه‌ی اتوبوس‌های مجانی به حرم هم تعطیل شده. کرایه‌ی تاکسی‌هایی که در روز عادی 5 ریال سعودی است، آن شب به 250 ریال می‌رسد (ما 400 ریال هم شنیدیم حتی). این‌ها البته درست است ولی شما اگر رفتید بیدی نباشید که با این بادها بلرزید. نهایتش این است که پیاده بر می‌گردید تا محل اسکانتان که معمولا محله‌ی عزیزیه است اگر از ایران رفته باشید؛ حدود یک ساعت پیاده‌ راه است. لبیک گفتن در کنار کعبه‌ کجا،‌ محرم شدن از آپارتمان‌های عزیزیه‌ کجا؟

ما البته کمی محتاطانه عمل کردیم. شب قبل از حرکت به سمت عرفات رفتیم و از حرم محرم شدیم. عکس بالا مربوط به همان شب است. حدود ساعت 2 صبح جمعه 8 ذی‌حجه. آن شب صحن‌های بیرونی حرم شلوغ‌تر از داخل حرم بود. داخل حرم فقط عده‌ی انگشت‌شماری محرم نبودند؛ آن خیل عظیم سفیدپوش یا در حال انجام عمره‌ی تمتع بودند و یا محرم شده بودند برای اعمال حج (فرق این‌ها را از یک کتاب مناسک بخوانید یا گوگل کنید). حال و هوای حرم آن‌شب با شب‌های دیگر فرق داشت؛ اتفاق مهمی در حال افتادن بود. همه داشتند برای ضیافتی باشکوه آماده می‌شدند؛ ضیافت بندگی.